Resonant trok naar het grootste audiovisueel archief van de Lage Landen en ontmoette er enkele oude bekenden.
Op dinsdag 21 oktober 2014 trok Resonant richting Hilversum waar sinds 2006 Beeld en Geluid in een kleurrijk gebouw het audiovisuele erfgoed van Nederland onder zijn hoede heeft. Beeld en Geluid is het nationaal instituut dat de archieven van de Nederlandse publieke omroepen bewaart.
In 1995 werd een instituut opgericht voor het behoud, de beschikbaarstelling en presentatie van het nationale audiovisuele erfgoed van Nederland. Een jaar later resulteerde dat in de effectieve oprichting van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Dit kwam er door een fusie van het bedrijfsarchief van de Publieke Omroep, het filmarchief van de Rijksvoorlichtingsdienst, Stichting Film en Wetenschap en het Nederlands Omroepmuseum. De belangrijkste opdracht is het ontwikkelen van een infrastructuur voor het behoud en beheer van het nationale audiovisuele erfgoed en het uitbouwen van een groter publieksbereik.
Resonant werd bij Beeld en Geluid ontvangen door gastheer Gijs Kimenai, collectiespecialist. De voormiddag stond in het teken van een kennismaking met Beeld en Geluid als instelling. In de namiddag werd een bezoek gebracht aan de depots en aan de Experience (de publiekswerking van het archief).De collectie die Beeld en Geluid beheert, kan je gigantisch noemen:
- 750.000 uur radio, televisie en film;
- 1.500.000 catalogusbeschrijvingen;
- 2 miljoen foto’s en 20.000 museale objecten;
- 500.000 muziekopnamen.
Het imposante gebouw van Beeld en Geluid in het Hilversumse Mediapark: kantoren rechts, depot ondergronds en experience links
Daarnaast doen de cijfers van de jaarlijkse aangroei je nog meer duizelen: de aangroei van beeldmateriaal bedraagt jaarlijks 10.000 uur en van audiomateriaal 25.000 uur.
Inhoudelijk bevat de collectie onder meer de volledige radio- en televisiearchieven, films van toonaangevende Nederlandse documentairemakers, bioscoopjournaals, het nationaal muziekdepot, diverse audiovisuele bedrijfscollecties, beeld- en geluidcollecties van culturele en maatschappelijke organisaties, wetenschappelijke instellingen en van onderwijsinstellingen. Daarnaast zijn er nog de foto- en voorwerpencollecties rond de geschiedenis van de Nederlands omroep zelf. De voorwerpencollectie bestaat uit zeer diverse artefacten gaande van zendmasten, historische radio- en televisietoestellen, oude camera’s en onderdelen van opnamestudio’s tot de poppen van Fabeltjesland en de kostuums van De film van Ome Willem. De fotocollectie bevat hoofdzakelijk foto’s uit het televisiearchief van de NOS: documentaire foto’s en studiofoto’s van bijvoorbeeld de gasten bij TopPop.
Het recente materiaal betreft vooral de programma’s van de Nederlandse publieke omroepen. Het betreft zowel televisie- als radio-uitzendingen. Men probeert zo veel mogelijk alles vanaf het productieproces te volgen en te stroomlijnen. Ook van derden krijgt Beeld en Geluid vrij veel aanbod, maar de selectie is zeer streng: de metadata dienen in orde te zijn! De commerciële omroepen zoals SBS en RTL hebben hun eigen archieven, maar doen vaak een beroep op Beeld en Geluid om beeldmateriaal op te vragen.
Aangezien niet alles bewaard kan worden, is selectie steeds wenselijk. Om toch een vrij goed beeld van de tv-cultuur te kunnen geven, maakt Beeld en Geluid twee keer per jaar tijdens de Week van de Nederlandse Televisie een volledig weekoverzicht van alle programma’s op alle zenders om zo verzekerd te zijn van een totaal media-aanbod. Traditiegetrouw gebeurt dit een week in het voorjaar en een week in het najaar.
Als grote instelling is Beeld en Geluid ook betrokken bij landelijke projecten en initiatieven. Zo loopt in 2014 het project Beelden voor de toekomst af. Dit project startte in 2007 met als voornaamste doelstelling zoveel mogelijk audiovisueel bronnenmateriaal vrijwaren voor de toekomst en bijgevolg ook te digitaliseren. Dat leverde al volgende resultaten:
- 137.200 uur video;
- 22.510 uur film;
- 123.900 uur audio;
- 2,9 miljoen foto’s.
Resonant was natuurlijk geïnteresseerd in de muziekcollecties die Beeld en Geluid herbergen. Ook hier weer cijfers die doen duizelen:
- 375.000 lp’s;
- 185.000 singles:
- 270.000 cd’s;
- 30.000 concert- en festivalregistraties.
Dergelijke collectie groeit ook nog jaarlijks aan. Die selectie wordt gemaakt door deskundigen en in samenwerking met de Centrale Bibliotheek Rotterdam (www.muziekweb.nl).
Beeld en Geluid nam in 2013 de muziekencyclopedie.nl over van Muziekcentrum Nederland, toen die instelling opgeheven werd. Aanvankelijk begonnen als popencyclopedie, tracht men dit instrument toch ruimer in te vullen. Om het haalbaar en beheersbaar te houden voor de komende jaren schakelt men zo veel mogelijk om naar een wiki.
De platencollectie in het depot
Nostalgie voor jong en oud in de Experience
Vooraleer we een bezoek brachten aan de depots, kregen we nog een exclusieve voorstelling van Europeana Sounds dat in februari 2014 opstartte. De dag werd afgesloten met een bezoek aan de Experience: met je kroost ben je hier al snel een halve dag zoet en leren ze heel wat over de geschiedenis van de radio en televisie. Zelf kan je in een hoekje kruipen en nostalgisch je favoriete programma’s bekijken.
En wie moet dat allemaal draaiend houden? Een personeelsbestand van 112 voltijdse equivalenten. Daarbij komen nog een 40-tal medewerkers met tijdelijke contracten, een vrijwilligersteam van een 50-tal mensen en medewerkers door convenanten met de universiteiten. Zullen we verder dromen?
Nuttige links:
Beeld en Geluid
Kennisbank audiovisuele archivering
Muziekencyclopedie.nl
