Het Begijnhofmuseum in Turnhout bewaart een zestiende-eeuws handschrift dat in 2008 het statuut van Vlaams topstuk verwierf.

Het perkamenten handschrift, dat rond 1550 ontstond, behoorde eeuwenlang toe aan de Turnhoutse begijnen en werd op hun vraag vermoedelijk vervaardigd in het scriptorium van de priorij van Corsendonk. Het is een zogenaamd processionale, een boek waarin de gezangen opgetekend staan die tijdens processies werden uitgevoerd. Over het precieze gebruik van het repertoire is weinig met zekerheid geweten. Het repertoire dat er in opgenomen is, is gregoriaans en bevat gezangen voor de belangrijkste feestdagen van het kerkelijk jaar en voor een groot aantal zondagen. Dit doet vermoeden dat het handschrift gebruikt werd bij processies die meerdere malen per jaar plaatsvonden, allicht bij een omgang binnen in de begijnhofkerk van het H. Kruis.

Detail uit het Turnhouts processionale

Het processionale heeft een bijzondere (muziek)historische waarde en betekenis. Muziekcollecties van de begijnenbeweging zijn niet zo talrijk, en dus een zeldzaam en te koesteren goed. Het zestiende-eeuwse processionale van Turnhout is een van de oudste voorbeelden van begijnenhandschriften die ons overgeleverd zijn. Omdat deze gezangen in situ werden uitgevoerd, levert het handschrift ons een opmerkelijke blik in de leefwereld en het muziek(be)leven van de begijnen.

In de volgende nieuwsbrief van Resonant zal er meer te ontdekken vallen over het muzikaal erfgoed van begijnen in Vlaanderen.

Meer lezen? Surf naar http://www.leerhuislelie.be/Muziekbibliotheek_1.html
Beeld en geluid is te vinden op: http://www.leerhuislelie.be/Muziekbibliotheek.html