De Onze-Lieve-Vrouwebasiliek in Tongeren herbergt een waardevolle collectie gregoriaanse handschriften, die in 2007 het statuut verwierf van Vlaams topstuk.

De collectie, die dateert uit de periode 1387-1450, bestaat uit zeven perkamenten handschriften met religieuze muziek. Haar waarde ontleent de collectie onder meer aan de inhoud van de handschriften. Verschillende gezangen die er in opgenomen zijn, behoren tot een relatief lokaal repertoire, zoals officies voor de HH. Remaclus, Maternus en Servatius.

Bovendien getuigt deze collectie van de ingrijpende liturgische hervorming van Radulphus de Rivo, die vanaf 1371 aangesteld werd als deken van Tongeren en die zich voor zijn geschriften liet inspireren door de Moderne Devotie en de Congregatie van Windesheim.

Ook vanuit paleografisch oogpunt zijn de handschriften erg interessant voor de onderzoeker. Het is namelijk uniek dat de muziek zowel in kwadraat- als in hoefnagelnotatie genoteerd is. De meeste handschriften uit die periode bevatten slechts één notatietype. Dat de collectie van Tongeren nog steeds in situ bewaard wordt, bovendien in de basiliek die tot een van de oudste Onze-Lieve-Vrouwekerken van de Nederlanden behoort, maakt haar enkel uitzonderlijker.

Heidi Moyson