Na de inventarisatie van haar volledige kostuumcollectie nam de Boliviaanse dans- en muziekvereniging Kantuta een tweede stap in de zorg voor haar erfgoed.

Ze zat op initiatief van Het Firmament en Resonant rond de tafel met andere (Latijns-Amerikaanse) verenigingen om te brainstormen over de zorg voor het (immaterieel) erfgoed van de Boliviaanse dans- en muziekcultuur.

Kantuta is een van de grootste Boliviaanse dans- en muziekverenigingen in Vlaanderen. Regelmatig geeft de vereniging optredens in binnen- en buitenland. Karakteristieke en populaire dansen uit verschillende regio’s van Bolivië staan er centraal, zoals de Caporales, Morenada, Diablada, Tinku, enz. Veel van deze dansen zijn erkend als Immaterieel Cultureel Erfgoed van Bolivië en enkele worden opgevoerd tijdens het befaamde Oruro Carnaval, dat opgenomen is op de UNESCO Representatieve Lijst van het Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid. Tijdens de opvoeringen worden de dansers begeleid door Boliviaanse muziek. Kantuta kan daarvoor rekenen op muzikanten die de authentieke instrumenten nog kunnen bespelen: charango, verschillende types blaasinstrumenten (sicus, tarca, pinkillo en quenas) en bombo, wankara en caja (Latijns-Amerikaanse slagwerkinstrumenten). Via dans- en instrumentlessen wil Kantuta jong en oud enthousiasmeren om deel te nemen. Zo zetten ze actief in op het doorgeven van de Boliviaanse dans- en muziektradities.

Maar de laatste jaren voelt Kantuta de interesse voor de Boliviaanse dansen en muziek afnemen, ook onder de jongere generatie Boliviaanse Belgen. Een evolutie die de vereniging ten zeerste betreurt én waar ze graag verandering in wil brengen. Niet alleen de tanende interesse maakt het Kantuta moeilijk om hun cultuur door te geven. Onder meer ook de louter mondelinge overdracht van de danspassen, de muziek, het bespelen van de instrumenten en dergelijke maakt het er niet gemakkelijker op.

Om beter te begrijpen wat de uitdagingen zijn voor de Boliviaanse dans- en muziekcultuur in Vlaanderen en Brussel, organiseerde Kantuta op 5 februari een brainstorm. Ook andere Boliviaanse (en Latijns-Amerikaanse) verenigingen werden uitgenodigd hun visie en ideeën te komen delen. De brainstorm werd ondersteund door AIF+ en erfgoedcel Pajottenland-Zennevallei, en in goede banen geleid door Het Firmament en Resonant.

Kantuta zoekt manieren om de culturele tradities te behouden en door te geven

Een twintigtal deelnemers trachtte eerst te definiëren wat de Boliviaanse dans- en muziekcultuur kenmerkt. Vervolgens ging men op zoek welke factoren een positieve dan wel een negatieve invloed hebben op het doorgeven van deze cultuur. Verschillende zaken kwamen aan bod: de concurrentie met de popcultuur, de onderlinge concurrentie van de Boliviaanse verenigingen, het gebrek aan kennis van de dansen en muziek, het gebrek aan talenkennis en infrastructuur. Op basis van die informatie dachten de deelnemers na over mogelijke oplossingen voor de meest prangende problemen. Tegen het einde van de brainstorm was een eerste reeks van mogelijke acties geformuleerd. Te horen aan de reacties achteraf werd het initiatief zeer gesmaakt door de deelnemers.

Kantuta maakt nu werk van een vervolg. In de loop van de komende maanden zal de vereniging een aantal acties opzetten om de Boliviaanse dansen en muziek te documenteren. Op die manier wil ze een inspiratie zijn voor andere dans- en muziekverenigingen in Vlaanderen en Brussel (ook niet-Boliviaanse) die met gelijkaardige problemen kampen. Wordt vervolgd …

Hanne Ampe (Het Firmament) en Heidi Moyson (Resonant)