Een naslagwerk en kunstboek over de hafabra-cultuur.
De Vlaamse amateurmuziekorganisatie, Vlamo, vierde in 2012 haar tienjarig bestaan. Voor die gelegenheid verscheen bij uitgeverij Hannibal het boek En avant, marche! dat de geschiedenis van de instrumentale amateurmuziekbeoefening in Vlaanderen in de kijker zet.
In het boek blikt musicoloog en Vlamo-directeur Jan Matthys terug op de ruim tweehonderdjarige geschiedenis van de harmonies, fanfares en brassbands in Vlaanderen. Hij doet dat niet via een uitgebreid historisch relaas, maar neemt een aantal belangrijke functies van de hafabra als uitgangspunt: de hafabra als marketinginstrument voor burgerij, politieke partijen, overheid en bedrijven, enz., als middel tot volksverheffing, als gemeenschapsopbouwend en -bindend cement, als hobby en als laboratorium voor instrumentenbouwers. In het tweede hoofdstuk verklaart Matthys het onderscheid tussen harmonie, fanfare en brassband aan de hand van de evolutie in bezetting en bespreekt hij kort de verschillende hout- en koperblazers. De geschiedenis van de hafabra kent een vervolg in het derde hoofdstuk, waar Matthys inzoomt op de factoren die de instrumentale amateurmuziekbeoefening in de twintigste eeuw bedreigden, én de oplossingen die de verenigingen daarvoor boden. De rol van wedstrijden, de muziekfederaties, de kiosk en concertzaal komen aan bod. De auteur verwijst eveneens naar andere types instrumentale blaasorkesten die de voorbije eeuw een plaats veroverden, waaronder de showbands en straatfanfares. Historica Hanne Delodder, verbonden aan het Huis van Alijn, vervolledigt het beeld met een bijdrage over die andere traditie die zo nauw verbonden is met de hafabra-cultuur: de majorettes.
En avant, marche! is het ideale boek voor wie snel een helder zicht wil krijgen op de geschiedenis, diversiteit en tradities van de instrumentale amateurmuziekbeoefening. Bovendien is er veel ruimte voor historische foto’s en reproducties van archiefdocumenten. Naast de honderden archieffoto's bevat het boek ook een unieke portrettenreeks van verenigingen, muzikanten en ‘majorettes’ die Stephan Vanfleteren speciaal voor deze publicatie maakte. Freelance journaliste Marijke Libert bezocht een muzikantenfamilie, de Velofanfare van Eernegem en de Mignonettes van de Marollen. De gesprekken die ze met hen had, verwerkte ze tot drie uit het leven gegrepen verhalen over de betekenis en waarde van het amateurmuziekleven vandaag de dag.
En avant, marche! Over majorettes, harmonies, fanfares en andere blaasorkesten, een uitgave van Vlamo met foto’s van Stephan Vanfleteren, Veurne, Uitgeverij Hannibal, 2012, 288 p., ISBN 978 94 9137 624 5.
